تنظیم شکوائیه صحیح و قانونی در جرایم کیفری و جزایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به دلیل تأثیرات مستقیم آن بر روند پیگیری پرونده و حفظ حقوق شاکی. با توجه به حاکمیت اصل برائت بار اثبات وقوع جرم بر عهده شاکی می باشد و در این راه می بایست دلایل متقن و محکمه پسند در راستای اثبات دعوی خود به مرجع و ضابط مربوطه قضائی ارائه نماید. محاکم کیفری به لحاظ الزام قانونی تبعیت از اصل برائت، اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها، اصل تفسیر مضیق قوانین کیفری یا اصل تفسیر به نفع متهم، تمایل به صدور قرار منع تعقیب و یا حکم برائت دارند. بنابراین وظیفه شاکی در پرونده های کیفری وظیفه ای سنگین و برخی موارد طاقت فرسا می باشد. مهمترین و اولین اقدام برای شروع این مسیر تهیه و تنظیم شکوائیه می باشد و تنظیم شکوائیه بسیار حساس بوده و تخصص بالای نگارنده آن را طلب می نماید. کسانی که به دنبال تنظیم شکوائیه تخصصی و جامع هستند جهت تنظیم آن به وکلای متخصص کیفری مراجعه می نمایند، وگرنه اکثر دادسراها علی الخصوص در شهر تهران دارای قسمت عریضه نویسی بوده و آن ها نیز نسبت به نوشتن شکوائیه اقدام می نمایند که این نوع تنظیم شکوائیه به هیچ وجه پیشنهاد نمی گردد.
شکوائیه یا شکایت نامه چیست؟
شکوائیه در لغت به معنی گله نمودن و شکایت کردن از کسی می باشد و در اصطلاح حقوقی نیز از معنای لغوی خویش رو نمانده است. در اصطلاح حقوقی شکواییه یا شکایت نامه نوعی درخواست رسیدگی می باشد که برای آغاز اقامه دعوای کیفری از سوی شاکی تهیه شده و به دادستان ارائه می‌شود. برای اینکه رسیدگی به یک دعوای کیفری در یک مرجع کیفری اعم از دادسرا و دادگاه آغاز گردد، لازم است تا مدعی زیان دیده از جرم یا همان شاکی، ادعای خود را طبق تشریفات مقرر در قانون، برای مرجع کیفری ارسال نماید. این شکایت از طریق درخواستی کتبی و یا همانند دادخواست در بستر دیجیتال صورت می‌گیرد. در شکوائیه اطلاعاتی شامل مشخصات شاکی، مشتکی عنه، عنوان جرم، زمان و محل وقوع جرم و شرح شکایت ذکر می گردد و مدارک و مستندات مدعی یا شاکی در آن ذکر گردیده و بسته به موضوع و میزان مجازات مشخص شده در قانون برای دادسرا یا دادگاه صلاحیت دار ارسال می گردد
مزایای تنظیم شکوائیه توسط وکیل متخصص کیفری:
تنظیم شکوائیه توسط وکیل متخصص کیفری دارای مزایای قابل توجهی است که می‌تواند تأثیر مستقیمی بر روند پیگیری پرونده و حفظ حقوق شاکی داشته باشد. در زیر چند مورد از این مزایا را بیان می کنیم:
- تسلط بر قوانین و مقررات کیفری: وکیل متخصص کیفری با توجه به تسلط ویژه خویش بر قوانین کیفری می تواند با توجه به جرم انجام شده و جرم انگاری فعل در قوانین جزایی به درستی عنوان بزه و موضوع شکوائیه را انتخاب نموده و با رعایت تمامی جزئیات قانونی، موارد مورد نیاز را در شکوائیه لحاظ نماید.
- تحلیل دقیق موارد و استفاده صحیح از ادله اثبات دعوای کیفری : وکیل متخصص جزایی می‌تواند به طور دقیق موارد و شواهد را بررسی کرده و نقاط قوت و ضعف پرونده را شناسایی کند و متقاضی تنظیم شکوائیه را نسبت به جمع‌آوری مستندات و شواهد معتبر آگاه و یاری نماید.
- رعایت نگارش و ساختار حرفه‌ای شکوائیه : وکیل با تجربه در نوشتن و تنظیم شکوائیه، می‌تواند آن را به طور دقیق و حرفه‌ای بنویسد و از ابهام جلوگیری کند و می تواند شکوائیه را با ساختاری مناسب و منطقی تنظیم کند که موجب تسهیل در بررسی و رسیدگی به آن شود.
- افزایش شانس موفقیت : وکیل متخصص کیفری می‌تواند استدلال‌های قوی و متقاعدکننده‌ای را در شکوائیه درج کند که شانس موفقیت در دادگاه را افزایش دهد و با توجه به استفاده از تجربیات خود در پرونده‌های مشابه، استراتژی‌های موفقیت‌آمیزی را به کار گیرد.
- پیشگیری از اشتباهات حقوقی : وکیل می‌تواند از بروز اشتباهات حقوقی که ممکن است در شکوائیه‌های غیرحرفه‌ای رخ دهد و شاکی عالم به آن ها نباشد جلوگیری کند. وکیل می‌داند که زمان‌بندی‌ها و مهلت‌های قانونی و مراجعه به موقع به ضابطین قضائی و دریافت گزارش های انتظامی و دستگیری متهم در جرایم مشهود و مراجعه به موقع به اداره پزشکی قانونی و یا توقیف به موقع اموال متهم و ... چه تأثیرات مهمی در حفظ حقوق شاکی دارند و می‌تواند در این زمینه متقاضی را راهنمایی کند.
هزینه تنظیم شکوائیه توسط وکیل متخصص کیفری چقدر است؟
هزینه دریافتی بابت تنظیم لایحه با توجه به عوامل مختلف متغیر می باشد. از این عوامل می توان به میزان تخصص، مهارت و تجربه وکیل اشاره نموده که بسیار در تنظیم شکوائیه تاثیرگذار است. همچنین موضوع جرم و پیچیدگی پرونده در میزان هزینه تنظیم شکوائیه موثر است. اگر تنظیم شکوائیه مسلزم مطالعه اسناد و اواق بسیار باشد قطعا وقت زیادی باید صرف مطالعه و تنظیم شکوائیه گردد که این امر نیز موجب افزایش هزینه تنظیم شکوائیه می گردد. تاکید می گردد که میزان هزینه شکوائیه نباید مبنای انتخاب وکیل تنظیم کننده شکوائیه قرار گیرد. البته هزینه تنظیم شکوائیه دارای اهمیت است ولی توجه گردد که این امر منجر به انتخاب وکیل غیر متخصص و نا مناسب نگردد. حتماً سایر فاکتورهای ذکر شده را در کنار هزینه مبنای انتخاب خود قرار دهید.
ویژگی های وکیل متخصص تنظیم شکوائیه
وکیل متخصص تنظیم شکوائیه کیفری باید دارای ویژگی‌ها و مهارت‌های خاصی باشد تا بتواند به بهترین نحو ممکن نسبت به تنظیم شکوائیه اقدام کند و شکوائیه‌ای مؤثر و قانونی تنظیم نماید. در ادامه به برخی از این ویژگی‌ها اشاره می‌شود:
- تخصص و دانش حقوقی :
آشنایی با قوانین کیفری: وکیل باید با تمامی قوانین و مقررات مربوط به جرایم کیفری آشنا باشد و توانایی تفسیر و به‌کارگیری آن‌ها را داشته باشد. ممکن است وکیل در حوزه‌های خاصی از حقوق کیفری مانند جرایم اقتصادی، جنایی، یا مواد مخدر تخصص داشته باشد.
2. تجربه و سوابق عملی :
وکیل باید تجربه کافی در تنظیم شکوائیه‌های کیفری داشته باشد و با روندها و رویه‌های قضایی آشنا باشد و سابقه کار و موفقیت در پرونده‌های مشابه می‌تواند نشان‌دهنده قابلیت‌های وکیل است.
3. مهارت‌های نگارشی و تحلیلی :
وکیل باید توانایی نگارش شکوائیه‌ای واضح، دقیق و متقاعدکننده را داشته باشد که به وضوح اتهامات و مستندات را بیان کند. وکیل باید قادر به تحلیل شواهد و مستندات مرتبط با پرونده باشد و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را شناسایی کند.
4. توجه به جزئیات و دقت :
وکیل متخصص تنظیم شکوائیه باید دقت بالایی در رعایت تمامی جزئیات قانونی داشته باشد تا از بروز اشتباهات حقوقی جلوگیری کند.
5. اخلاق حرفه‌ای و صداقت :
اخلاق حرفه‌ای: وکیل باید از اصول اخلاقی و حرفه‌ای پیروی کند و به حقوق و منافع موکلین احترام بگذارد.
صداقت در ارائه اطلاعات: وکیل باید به صورت صادقانه و شفاف اطلاعات را به شاکی ارائه دهد و از اغراق یا کتمان حقایق خودداری کند.
6. استراتژی‌های دفاعی :
تدوین استراتژی دفاعی از صفات بسیار مهم وکیل در تنظیم شکوائیه می باشد. وکیل باید توانایی تدوین استراتژی‌های مؤثر دفاعی بر اساس شواهد و شرایط پرونده را داشته باشد.
7. پیش‌بینی دفاعیات متهم :
وکیل باید بتواند دفاعیات احتمالی متهم را پیش‌بینی کرده و در شکوائیه به آن‌ها پاسخ دهد.